Lviv - de resten van het Habsburgse rijk

Woensdag 1 augustus

De hele reis staat eigenlijk in het teken van het Habsburgse rijk, waarvan de desintegratie precies 98 jaar geleden begon. Op 28 juli 1914 viel het Oostenrijk-Hongaarse leger het Koninkrijk Servie binnen, wat de start markeerde van de Eerste Wereldoorlog. Het zou de laatste oorlog worden van het Habsburgse rijk, want na vijf jaar loopgravenoorlog werden de Duitsers en het Habsburgse rijk verslagen. Er wordt vaak verwezen naar de vernederende voorwaarden die na de Tweede Wereldoorlog aan Duitsland zijn opgelegd, maar het Habsburgse rijk werd helemaal ontbonden en verdeeld over een aantal nieuwe en bestaande landen. Hieronder een kaart van het Habsburgse rijk en de diversiteit van de volkeren.

 De stad Lviv is eigenlijk een vergaarbak van de geschiedenis van Oost-Europa, waar de opeenvolgende bezetters hun invloed hebben achtergelaten. Honderden jaren was het onderdeel van het Poolse koninkrijk, totdat het Habsburgse rijk dit deel van Polen overnam. Dit zorgde voor een toevloed van Duitsers, wat ook zichtbaar is in de architectuur uit die periode. Ook werd de stad een belangrijk punt voor de joodse Oost-Europese gemeenschap, waardoor meer dan 30% van de bevolking van Lviv (toen Lemberg) een joodse achtergrond had. Tussen de eerste en de tweede wereldoorlog is de stad afwisselend in handen van de Polen en van de Russen, totdat de Duitsers met Operatie Barbarossa Rusland binnenvallen en in no time Lviv bezetten.

Ondanks de oorlogen is de stad Lviv redelijk ongeschonden door deze periode heengekomen en het oude centrum van de stad is al eeuwen geconserveerd. Hoe bijzonder het centrum van Lviv is, blijkt uit het feit dat het HELE centrum op de UNESCO Wereld Erfgoed lijst staat. Laten we eens kijken naar de redenen van de UNESCO voor deze stap.

Lviv's historic centre has been on the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) World Heritage list since 1998. UNESCO gave the following reasons for its selection:Criterion II: In its urban fabric and its architecture, Lviv is an outstanding example of the fusion of the architectural and artistic traditions of eastern Europe with those of Italy and Germany.Criterion V: The political and commercial role of Lviv attracted to it a number of ethnic groups with different cultural and religious traditions, who established separate yet interdependent communities within the city, evidence for which is still discernible in the modern town's landscape. 

Dat lijkt mij voldoende reden voor een bezoek, toch?

Yaremche - Zwitserland zonder de banken

Zondagmiddag 29 augustus zetten we de overige bruiloftgasten weer op de trein en verlaten we de stad voor een rit naar de bergen. Nou ja, bergen... het zijn niet echt de Alpen maar de Karpaten strekken zich uit over een lengte van 1500 km en de hoogste toppen liggen rond de 2500m hoog. Het Ukrainse deel van de Karpaten is relatief klein (10%) en het hoogste punt ligt op 1700m, maar dat is meer dan voldoende voor ons bezoek.

Een deel van de Karpaten heeft  een wat sinistere reputatie gekregen als gevolg van Vlad III, prins van Wallachia, lid van het Huis van Draculesti. Zijn bijnaam "Vlad the Impaler" heeft hij gekregen na een leven van fanatieke strijd tegen de oprukkende Turken in de 15e eeuw. Zijn bloeddorstigheid leeft eeuwen later nog voort in de verhalen over Dracula, de creatie van Bram Stoker. Dan zegt u misschien, dat is toch Transylvania? Jawel, maar ook die regio is onderdeel van de Karpaten. Uiteraard hoeven we ons geen zorgen te maken over bijtgrage buren, het zijn maar sprookjes en volksverhalen voor rond het haardvuur, toch? Ook de beren, wolven en lynxen die volop aanwezig zijn in de Karpaten, houden zich over het algemeen redelijk aan de landsgrenzen en blijven thuis in Roemenie.

Terug naar Yaremche, waar we tot woensdagochtend genieten van de schone berglucht. Er zijn een groot aantal wandelingen uitgezet in de bergen, varierend van vier tot 200 kilometer. Uiteraard zullen we een of meer routes kiezen die passen bij het reisgezelschap. Daarnaast zullen we ook met het busje wat tochten maken om te zien hoe de locals leven in de bergen. We kunnen bijvoorbeeld een kijkje nemen in Bukovel, het grootste skigebied van de Ukraine. Maar Yaremche is ook een prima plek om gewoon rond te hangen en te genieten van een Ukrainse barbeque, ofwel "shaslick". Na ruim twee dagen zuivere berglucht is het woensdagochtend weer tijd om verder te reizen naar Lviv. Na deze rustdagen kunnen we woensdag weer fijn vroeg op om vroeg in de middag in Lviv aan te komen.

Chernivtsi - het Ukrainse avontuur begint

Donderdag 26 juli
Hopelijk komen we een beetje tijdig aan in Chernivtsi zonder veel oponthoud van de douane en zonder grote gaten in het wegdek. Als we al deze hobbels hebben genomen en de TomTom ook de lokale wegen kent, is er tijd om op te frissen in hotel Premium, waar we de volgende drie dagen zullen overnachten. Het hotel is redelijk centraal gelegen in Chernivtsi en een goed uitgangspunt voor een wandeling door het centrum. Hieronder de kaart van het centrum van Chernivtsi en de locatie van het hotel. Daaronder ook nog een kaartje met historische gebouwen in het centrum.

Donderdag avond is een kennismaking en diner gepland met de schoonfamilie in het nabije dorp Oshykliby, wat ligt op een ruim een half uurtje rijden van Chernivtsi. Voor de gemiddelde Westerse consument is het fenomeen "eten uit eigen tuin" uitgestorven, maar dit diner zal geheel bestaan uit ingredienten die binnen een straal van 500 meter zijn geoogst en grootgebracht. Wat een verschil met blikjes tomaten en het ingevroren vlees van de AH. Het enige product van buiten het dorp zal waarschijnlijk de wodka zijn, die uiteraard wel in de regio is gestookt. Probeer niet meteen de eerste avond mee te drinken met het tempo van de locals, want dat zal je in de dagen erna flink bezuren. Voor de liefhebber een kaartje hieronder waar de weg van Oshykliby wordt aangegeven vanuit Chernivtsi.

Daarna voorzichtig weer terug naar het hotel, in verband met mogelijke brokkenrijders met te hoog promillage en dan kan ieder voor zich kiezen of de avond wordt afgeslten met een bezoek aan de lokale clubs. De portier van het hotel kent vast alle "hot spots" in het lokale nachtleven.

Vrijdag 27 juli
Vroeg in de morgen (rond acht uur) arriveren de overige gasten per trein vanuit Kiev. Het is niet nodig dat iedereen voor dag en dauw uit zijn bedje stapt, maar het bruidspaar is natuurlijk wel de klos als ontvangstcomitee. Nadat de nieuwe gasten zijn onthaalt met ontbijt is het tijd voor het bruidspaar om de laatste voorbereidingen te treffen. Iedereen kan deze dag in eigen tempo het centrum van de stad verkennen. Ook is het mogelijk om een bezoekje te brengen aan de grote markt gelegen aan de rivier "Prut", denk eraan dat het sjouwen met goedkope theekopjes door de Ukraine al snel gaat vervelen (ik spreek uit ervaring). In de avond een gezamenlijk diner gepland in restaurant Diana, waar lokale gerechten niet zullen ontbreken.

Voor wie het nog aandurft is er uiteraard de mogelijkheid om daarna nog de lokale clubs te bezoeken. We zullen het maar niet een "bachelors evening" noemen, anders krijgen sommigen onder ons het idee dat het een hele wilde avond zal worden. Dat zit er echt niet in, maar een extra glas wodka moet toch kunnen.

zaterdag 28 juli
Gelukkig begint het programma pas laat in de middag, dus ruim de tijd om bij te komen van de avond ervoor (toch net een glaasje teveel?). De kerkdienst staat gepland op 15.00, het zou mij verbazen als we precies op tijd beginnen, maar je weet het nooit. De dienst vindt plaats in de kapel van de Chernivtsi National University. In de universiteit worden ook priesters/theologen opgeleid dus het zal vast van een leien dakje gaan. De dienst duurt ongeveer 40 minuten en er wordt gelukkig niet gevraagd om mee te zingen ofzo. Wel wordt er van de dames verwacht dat ze een hoofddoek of iets dergelijks meenemen, aangezien vrouwen geacht worden om hun haar te bedekken in een kerk. Als voorproefje hieronder een foto van de kerk in winterpracht.

Buiten de kerk zijn er vast nog wat rituelen zoals het uitdelen van brood met honing en andere zoetigheden. Het gooien van rijst enzo wordt niet op prijs gesteld op het buitengewoon schone universiteitsterrein dus de grapjurk die toch besluit om rommel te maken krijgt zeer waarschijnlijk een boze terreinknecht achter zich aan. Het is maar dat je het weet.
Hieronder een kaartje met daarop het universiteitsterrein met park aangegeven.

Het feest begint rond 17.30 in het hotel waar we allemaal verblijven, kijk er niet vreemd van op dat de tafels al vol staan met eten, als dat er niet stond, zouden de locals dat opvatten als Westerse gierigheid. Ook is er altijd teveel eten, het is normaal dat schaal op schaal met verschillende gerechten aan tafel op elkaar worden gestapeld. Een stapel van minder dan drie lagen zal ook weer als Westerse gierigheid worden beschouw. Overigens wordt niets van het eten verspild. Aan het eind van de avond zullen de dames op leeftijd alle leftovers verzamelen die onder toeziend oog van mijn schoonmoeder worden ingepakt en verdeeld. Overige details van het feest houden we als verrassing, er moet toch wat te raden over blijven.

Het feest zal waarschijnlijk niet tot in de heel kleine uurtjes doorgaan, deels vanwege de toch al gevorderde leeftijd van het bruidspaar, maar ook omdat het drank- en eettempo zo hoog zal liggen dat de behoefte aan roes uitslapen na 12 uur al snel toeneemt. Zeker het bruidspaar is totaal de klos om tientallen keren te toasten op allerlei goede vooruitzichten. Gelukkig hebben we wat familie leden die de honneurs waar kunnen nemen bij het toasten met de gasten.

Zondag 29 juli
Voor alle reizigers geldt dat ze lekker kunnen uitslapen. Rond het middaguur wordt van de busgenoten verwacht dat ze wakker worden en zich voorbereiden op de trip naar de bergen. De treinreizigers kunnen nog wat langer doorslapen (als we dat ten minste kunnen regelen met het hotel) aangezien de trein pas na zes uur s'avonds vertrekt. Het is natuurlijk gezellig om nog samen te brunchen, maar dat is geen verplichting. Wij zullen ervoor zorgen dat de treinreizigers vervoer krijgen naar het station en wensen ze een goede terugreis. Wij gaan met de rest verder de bergen in, waar in de volgende blog meer informatie wordt gegeven.

Krakow - Florence van het noorden

We zullen het vaker verzuchten tijdens de reis, maar voor Krakow geldt het zeker: een halve dag is niet voldoende om de lokale historie in te ademen. Maar de oplossing is simpel, zie de reis als een kennismaking en als het bevalt kom dan later terug voor meer. Wij hebben kamers gereserveerd in het Best Western Krakow Old Town, gelegen aan de Sw. Gertrudy 6. In onderstaand kaartje kan je zien dat het hotel aan de rand van de "Stare Miasto" ligt en dat de bezienswaardigheden op loopafstand van elkaar bevinden.

Eerst maar even wat feiten over Krakow, netjes overgenomen uit een enthousiast reisboekje:
Wilt u in Polen maar een reisdoel aandoen, dan moet uw keuze op Krakow vallen. Als centrum van kunst werd de stad "het Florence van het noorden" genoemd, vanwege de 140 kerken in het stadscentrum het "tweede Rome" en met het oog op zijn universiteit (de op een na oudste in Midden Europa) het "nieuwe Athene". Krakow behoort tot het culturele werelderfgoed van de UNESCO en is trots op zijn 5500 beschermde monumentale panden en ongeveer 2.5 miljoen kunstwerken. Met Praag is het de enige grote stad in Midden-Europa die praktisch onbeschadigd uit de Tweede Wereldoorlog te voorschijn is gekomen.

Nou, ons hebben ze hiermee overtuigd, eigenlijk zie je dus drie steden voor de prijs van een.
We hopen rond lunchtijd in Krakow te arriveren, een mooie tijd om naar het marktplein te lopen voor een lunch op de Rynek Glowny (Grote Markt) met uitzicht op de Sukiennice (Lakenhallen). Het bekijken van de Grote Markt is een taak op zich, aangezien het uitstrekt over meer dan 200m en gevuld is met historische gebouwen en kerken, zoals de Mariakerk en de Adalbertkerk. In de Mariakerk (Kosciol Mariacki) is het beroemde altaar te bezichtigen van beeldhouwer Veit Stoss. Als je vanuit het marktplein richting het noorden loopt kom je langs nog een aantal mooie gebouwen en tot slot de laatste overgebleven stadspoort uit vervlogen tijden. Vanuit de markt naar het zuiden loop je langs een aantal kerken (uiteraard) en kom je uiteindelijk bij de Wawel, een heuvel aan de rivier Wisla met nog meer kerken, waaronder de kroningskathedraal, en uiteindelijk het Wawelslot.

Als je dan nog puf hebt wordt ook een bezoek aan de wijk Kazimierz aanbevolen, waar voor WO II de Joodse gemeenschap was geconcentreerd. Aardig om te weten is dat Oscar Schindler (inderdaad van de film) hier zijn werkers vandaan haalde en die de oorlog hebben overleefd, de Schindlers Emaille Fabriek staat er nogsteeds.

Het avond programma zal niet spectaculair zijn, want het doel is om de volgende ochtend bij dag en dauw op te staan en richting de Ukrainse grens te rijden en lange files te vermijden. Het is moeilijk in te schatten hoeveel tijd de grensovergang zal vergen, maar het is prettiger om niet op het warmste punt van de dag hoeven te wachten. Maar de avond ervoor zullen we de Poolse keuken eens goed kunnen testen, we zullen zoeken naar een restaurant met authentieke lokale keuken en de tourist traps te vermijden.

Hieronder nog een wat grotere kaart van Krakow, altijd handig!